Door Jules Heijneman

Soms krijg ik de vraag waarom hein een man is. En of het voor vrouwen wel mogelijk is om zich met hem te identificeren. Mijn antwoord is dan dat tienduizenden mensen – van allerlei pluimage – dagelijks bewijzen dat het werkt.

Toch ga ik in dit blog wat dieper in op deze vraag. Want hein ís helemaal geen man. 

Jan en alleman gebruikt namen om een boodschap over te brengen. Zomaar wat voorbeelden uit ons dagelijkse taalgebruik: 

• Joost mag het weten 
• De pijp aan Maarten geven 
• Een nieuwsgierig Aagje zijn 
• Van Lotje getikt zijn 
• Een houten Klaas zijn… 

Beelden blijven plakken 

Een van de redenen waarom we graag namen gebruiken, is dat we daarmee een beeld oproepen bij ons publiek, en zo een (klein) verhaal vertellen. Beelden en verhalen blijven immers beter ‘plakken’ in ons brein dan abstracte woorden en beschrijvingen. Ze maken daardoor meer indruk en worden beter onthouden. 

Precies om die reden zijn we jaren geleden begonnen met ‘hein’ als benaming voor onze innerlijke stem. En toen we ontdekten dat die stem eigenlijk deel uitmaakt van een interne dialoog, hebben we daar ‘guus’ bij bedacht. Met die twee namen is iedereen (die het programma kent) in staat om razendsnel een boodschap over te brengen: 

• Wat zou hein daarvan zeggen? 
• Volgens mij hoor ik daar een guus! 

Duidelijke namen 

Maar waarom dan mannennamen?

Dat is toeval, niet meer en niet minder. Ik ben nu eenmaal een van de bedenkers van het programma, en ik heet nu eenmaal Heijneman. Dus toen we een naam zochten, riep iemand al snel: ‘hein!’ Die naam beviel ons om twee redenen: 

• Hij is lekker kort, makkelijk uit te spreken en daarmee goed te gebruiken in onze spreektaal. 

• Het is een naam waaraan over het algemeen nog weinig associaties zijn verbonden. (Aan ‘Johnny’ en ‘Diederik’ kleeft bijvoorbeeld al wel een beeld, of dat nou terecht is of niet.) 

Toen we vervolgens naast hein een tweede naam zochten, moest die aan dezelfde voorwaarden voldoen. Al snel gingen we van gedachtekronkels naar smoesjes naar excuses naar ‘guus’ (ook wel: ‘excuus-guus’). 

Geen dieperliggende filosofie dus, maar gewoon… iets wat werkt! (Zelfs in Pakistan.) 

Geen man, geen vrouw 

Daarmee kom ik op mijn punt dat hein helemaal geen man is. Het is een frame. Oftewel:

• 'Een term die ons helpt om een beeld op te roepen, een verhaal te vertellen, op een bepaalde manier naar een situatie te kijken' 

Vergelijk het maar met de Bob, van de campagne die ons helpt om niet te drinken als we nog moeten rijden. Bob is onmiskenbaar een mannennaam, maar ik ben nog nooit een vrouw tegengekomen die het niet snapt als ze de Bob is… 

Of die aan Freddy denkt als ze een glas Heineken aan haar mond zet… 

Of die meneer Philips voor zich ziet als ze haar Ladyshave gebruikt… 

Met hein is hetzelfde aan het gebeuren: in honderden bedrijven en bij tienduizenden mensen maakt hein inmiddels deel uit van de gemeenschappelijke taal. Zeg je daar ‘hein’, dan weet iedereen dat je daarmee ‘het goede’ bedoelt.  

En ik weet als geen ander dat daar helemaal niets mannelijks aan is.